Г.Шүрэнчулуун: Нүүдэлчин ахуйгаа дэлхий даяар сурталчилсан гайхамшигт дурсамж юм

2014 оны 9-р сарын 23 -нд

Дэлхийн дээд амжилтанд бүртгүүлсний нэг жилийн ой, уяачдын өдөрлөгийн үеэр Говьсүмбэр аймгийн МСУХ-ны тэргүүн Г.Шүрэнчулуунтай ярилцсанаа хүргэж байна.
-Морьтон монголчууд нэг дор дэлхийн дээд амжилтанд хоёр төрлөөр бичигдэн морин спортын түүхэнд мөнхөрсөн. Тэрхүү үйл явдлын нэг жилийг ойн арга хэмжээний талаар ямар бодолтой байгаа вэ?
-Энэ бол монгол түмний, малчин ардын сэтгэлд хамгийн тод үлдсэн гайхамшигт дурсамж юм. Монголчууд нэгэн зэрэг дэлхийн хоёр дээд амжилтыг тогтоож, нүүдэлчин ахуйгаа дэлхий даяар сурталчилан эвлэлдэн нэгдсэн цагтаа юуг ч бүтээж чаддагийг харуулсан түүхэн үйл явдал юм. Энэхүү амжилтыг дахин тогтоох боломжгүй ч байж мэднэ шүү дээ. Тиймээс энэ түүхэн үйл явдлын гэрч болж, нутгийнхаа уяачдыг уриалан оролцсон явдлаа түүхэнд үлдэх завшаан хэмээн ойлгож байгаа.
-Өнгөрсөн жилийн арга хэмжээнд Говьсүмбэр аймгийн МСУХ ямар бүрэлдэхүүнтэй оролцож байсан бэ?
-Манай аймгаас 100 гаруй морьтон жагсаж, 60 гаруй морь уралдан дөрвөн үеийн уяач Цэлхээгийн Бямбасүрэнгийн хүрэн азарга айрагдан монголчуудын тэр тусмаа Говьсүмбэрчүүдийн магнайг тэнийлгэж, омогшлыг төрүүлсэн. Дээрээс нь манай Говьсүмбэр аймгийн уяачдын морьд бүгд 100 дотор орж, 4000 гаруй хүлгийн өмнө давхисан гэдэг нь бас их өндөр амжилт гэж үзэж байгаа. Ер нь тэрхүү түүхэн үйл явдалд Говьсүмбэрийн уяачид амжилттай сайн оролцсон. Харин өнөөдөр нэг жилийн ойн арга хэмжээнд Говьсүмбэр аймгийн МСУХ-ны тэргүүлэгчид, баруун Чойрын хийдийн Да лам Мөнхбат болон “Боржигон” чуулгын хөгжимчид, дуучид хүрэлцэн ирсэн. Да лам Мөнхбат маань "Сүмбэр хурд" гал уяаны гишүүн, аймгийнхаа МСУХ-ны тэргүүлэгчээр ажилладаг. Саарал морь нь аймаг, бүсийнхээ наадамд их хурдалж байгаа.
-Боржигон уртын дуу өөрийн гэсэн өнгө аястай хэмээдэг. Түүнийг уяачдадаа мэдрүүлсэн юмаа даа?
-Тийм шүү. Боржигон уртын дуу бол маш их урт шад шүлэгтэйгээрээ ялгардаг. Найр наадамд их дуулагддаг дуу л даа. Сүүлийн үед харин төгс мэддэг хүн хүмүүс ховордоод байгаа юм. Боржигон морин хуур гэхэд арьсан наартай, урт иштэй, том морин толгойтой дуугаралт, ая дан зэрэг нь энгийн хуурнаас өөр. Манай Говьсүмбэр аймгийн “Боржигон” чуулга бол Боржигон уртын дуу, морин хуурынхаа дахин давтагдашгүй өвөрмөц онцлогийг түгээж, өв соёлоо хадгалж явдаг хамт олон юм. Тэр утгаар нь өнөөдрийн арга хэмжээнд урьж оролцуулан Монголын уяачдад бэлэг барилаа.
-Морин жилийн уралдаанууд отголж байна. 2014 онд Говьсүмбэрийн уяачид ямар амжилт гаргав?
-Улс бүсийн наадмаас хараахан айраг авсангүй. Харин манай аймгийн наадамд ирж уралдаад дараа нь өөр аймаг, цаашлаад бүсийн уралдаанд амжилт гаргасан морьд цөөнгүй байлаа.
-Ярилцсанд баярлалаа. Цаашдын ажилд тань амжилт хүсье.
А.Тэлмэн
-Морьтон монголчууд нэг дор дэлхийн дээд амжилтанд хоёр төрлөөр бичигдэн морин спортын түүхэнд мөнхөрсөн. Тэрхүү үйл явдлын нэг жилийг ойн арга хэмжээний талаар ямар бодолтой байгаа вэ?
-Энэ бол монгол түмний, малчин ардын сэтгэлд хамгийн тод үлдсэн гайхамшигт дурсамж юм. Монголчууд нэгэн зэрэг дэлхийн хоёр дээд амжилтыг тогтоож, нүүдэлчин ахуйгаа дэлхий даяар сурталчилан эвлэлдэн нэгдсэн цагтаа юуг ч бүтээж чаддагийг харуулсан түүхэн үйл явдал юм. Энэхүү амжилтыг дахин тогтоох боломжгүй ч байж мэднэ шүү дээ. Тиймээс энэ түүхэн үйл явдлын гэрч болж, нутгийнхаа уяачдыг уриалан оролцсон явдлаа түүхэнд үлдэх завшаан хэмээн ойлгож байгаа.
-Өнгөрсөн жилийн арга хэмжээнд Говьсүмбэр аймгийн МСУХ ямар бүрэлдэхүүнтэй оролцож байсан бэ?
-Манай аймгаас 100 гаруй морьтон жагсаж, 60 гаруй морь уралдан дөрвөн үеийн уяач Цэлхээгийн Бямбасүрэнгийн хүрэн азарга айрагдан монголчуудын тэр тусмаа Говьсүмбэрчүүдийн магнайг тэнийлгэж, омогшлыг төрүүлсэн. Дээрээс нь манай Говьсүмбэр аймгийн уяачдын морьд бүгд 100 дотор орж, 4000 гаруй хүлгийн өмнө давхисан гэдэг нь бас их өндөр амжилт гэж үзэж байгаа. Ер нь тэрхүү түүхэн үйл явдалд Говьсүмбэрийн уяачид амжилттай сайн оролцсон. Харин өнөөдөр нэг жилийн ойн арга хэмжээнд Говьсүмбэр аймгийн МСУХ-ны тэргүүлэгчид, баруун Чойрын хийдийн Да лам Мөнхбат болон “Боржигон” чуулгын хөгжимчид, дуучид хүрэлцэн ирсэн. Да лам Мөнхбат маань "Сүмбэр хурд" гал уяаны гишүүн, аймгийнхаа МСУХ-ны тэргүүлэгчээр ажилладаг. Саарал морь нь аймаг, бүсийнхээ наадамд их хурдалж байгаа.
-Боржигон уртын дуу өөрийн гэсэн өнгө аястай хэмээдэг. Түүнийг уяачдадаа мэдрүүлсэн юмаа даа?
-Тийм шүү. Боржигон уртын дуу бол маш их урт шад шүлэгтэйгээрээ ялгардаг. Найр наадамд их дуулагддаг дуу л даа. Сүүлийн үед харин төгс мэддэг хүн хүмүүс ховордоод байгаа юм. Боржигон морин хуур гэхэд арьсан наартай, урт иштэй, том морин толгойтой дуугаралт, ая дан зэрэг нь энгийн хуурнаас өөр. Манай Говьсүмбэр аймгийн “Боржигон” чуулга бол Боржигон уртын дуу, морин хуурынхаа дахин давтагдашгүй өвөрмөц онцлогийг түгээж, өв соёлоо хадгалж явдаг хамт олон юм. Тэр утгаар нь өнөөдрийн арга хэмжээнд урьж оролцуулан Монголын уяачдад бэлэг барилаа.
-Морин жилийн уралдаанууд отголж байна. 2014 онд Говьсүмбэрийн уяачид ямар амжилт гаргав?
-Улс бүсийн наадмаас хараахан айраг авсангүй. Харин манай аймгийн наадамд ирж уралдаад дараа нь өөр аймаг, цаашлаад бүсийн уралдаанд амжилт гаргасан морьд цөөнгүй байлаа.
-Ярилцсанд баярлалаа. Цаашдын ажилд тань амжилт хүсье.
А.Тэлмэн








0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Даваа, 16:25 минут ММСУХ-ны 30 жилийн ой, "Их хурд-10" уралдаанд эхни…
-
8-р сарын 05 -нд Сүүт гүүний унагыг шүтсү...
-
8-р сарын 04 -нд Зүүн бүсийн сонгомол бага ангилалд Ц.Мягмардоржийн…
-
8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Х.Нурлаты…
-
8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Э.Бямбасү…
-
7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Д.Ариуннарангийн хээр хязаалан түрүүл…
-
7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд М.Адъяабаатарын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсэд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зээрд түрүүлжээ
-
7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлжээ
-
7-р сарын 30 -нд Баруун бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Т.Цэенд…
-
7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Г.Пүрэвсүрэнгийн хүрэн халзан даага түр…
-
7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд С.Хүдэрчулууны зээрд соёолон түрүүлжээ
-
7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн халтар морь түрүүлл…
-
7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Баярмагнайн бор соёолон түрүүллээ
-
7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд О.Баатарын хонгор соёолон түрүүллээ
-
7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн Гоё хээр азарга түр…
-
7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Тогтохын хүрэн халзан азарга түрүүл…
-
7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Б.Саянсанаагийн халиун азарга түрүүллээ
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Л.Нямба…
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд А.Ариунболдын зээрд даага түрүү магна…
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд эхний 1…
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Б.Дагвабазарын хээр хязаалан түрүүллэ…
-
7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Баярхүүгийн зээрд шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Батдоржийн Ганбаярын хээр халзан шүдл…
-
7-р сарын 28 -нд Увс аймагт болсон баруун бүсийн уралдаануудад түрү…
-
7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн шүдлэн насны морьд гарааны зурхай ру…
-
7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Ж.Батзоригийн хар хязаалан түрүүллээ
-
7-р сарын 28 -нд Дорнод аймагт болсон "Зүүн бүсийн хурд" уралдаануу…
-
7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд 113 хязаалан бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 27 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач Д.…
-
7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд Б.Гөлөгсайханы бор шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 27 -нд Хөдөлмөрийн баатар Б.Далай нутагтаа "Цэнхэр тэнгэ…
-
7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 121 соёолон мордож, Н.Мөнхийн бор ха…
-
7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 147 хязаалан мордож, Г.Хишигбатын хэ…
-
7-р сарын 26 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдаанд эхний 10-т ху…
-
7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд М.Мөнхбатын хул морь түрүүллээ
-
7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Н.Мөнхзоригийн хээр азарга түрүүллээ
-
7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол бага…
-
7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дунд…
-
7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дээд…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна